Eupener Mundart - 9. Februar
Ver vroëge-nes allt Joëren aaf/ Wuhään métt-é ganntse Aafvalle ? Vröüger woërd alles op ene gruëte Höëper gekippt off ä ge Méër geschott. Et gött nog ömmer vöël Aaffalhöëper mä wänneger wi vröüger. Änn alle ä ge Méër flääre géïd ouch neet mië, waïl da schwämmt bo mië Passtikk wi Vésche. Ed éss neet lang léë, da braate ver et gröttste Déïl vann ouise Aaffalle no Aafrika, Inndije off Schiina. Mä di wélle di Souweré ouch neet mië, ouch wänn ver se davöër betaale, waïl se dava Krankhéïte krächte.
Ver hannt allsuë aagevange dé Kroëm te verbääre, mä daddéss ouch géïn Löösung, waïl dé Rouk tsömmlech augesaund éss. Du hannt e paar schlau Köpp gedaat, datt me vann dé Aaffalle ouch Gaas maake köss, änn datt Gaas köss me dann verkoupe. Mä du schtaut seg eruut, datt-att hiële duur woër änn et seg allsuë neet lonnde. Esulang ver nékks faïnde watt sech wérrtschafftlech lonnt, gödd-et allsuë märr éï Méddel, änn dadd éss, wänneger Aaffalle prodetseere. Métt-r Plasstikk hannt se jo alld aagevange : Ä gen gruëte Geschäffter kritt me bo géïn Plasstiktüëte mië. Di Tüëte sönnt nou va Papiir. Mä off dadd en Löösung éss ? Dänkd ens ann all di Böüm, di me ömmhouwe mott öm datt Papiir te maake. Papiir hatt waal d’r Vöërdéïl dadd-et géïn haundert Joër erömmlitt ië-t fergéït.
De Inndustrii köss oug ens gâtt ann di Verpakkong doë vann höër Produkkte. Dékk éss alles dubbel ä Plasstikk off Tséluloïd verpakkt. Dadd éss ouch need ömmer nüëdech.
Ä aïnder Probleem sönnt Apperaate wi Färrenséër, Waïschmaschiin, Küülschrank, di no e paar Joër allt kapott gönnt, wail di esu programmeerd sönnt. De Inndustrii wéll datt fer alle dréï, véër Joër enne nöjje Apperatt gaïlde. Iich ka me nocg ärännere datt ver ä gen sässteger Joëre ene Friggo hoë, dé et 20 Joër uutgehauwe hatt, d’r nääkste doëg et märr tië Joër änn dé danoë mârr 4 Joër. Métt-e Hänndiss éss et nog schlämmer. Di sönnd esu gemakkt, dadd’r bo jéddesch Joër ene nöjje brukkt. Änn watt-éït me métt-i o Apperaate ? Ewäkk d’rmétt ouch wänn me vöël Schtökker d’rva obenötts gebrukkt. No köss me jo vöël vann di Apperaate répareere, mä datt lonnt sech neet, waïl d’r Schtonndeluën vöëls te düër woërde-n-éss.
Mä e litt märr ann oës, off-r esunn Produkkte gaïlde. Övverhoupt könn véër sällver et méïste doë, ömm wänneger schäädlege Aaffalle te prodetseere. Schäädlege Aaffalle éss Aaffalle dé me neet mië obenütts gebruuke ka. Ed öschte watt fer doë motte éss ouse Aaffalle réchtech sorrteere änn dadd éss nou need ömmer d’r Vall.